आणि तेव्हाच सलीम यांच्या मनात पक्षांबद्दल अधिक कुतूहल निर्माण झालं. सलीम अली दहा वर्षांचे असताना त्यांच्या आई-वडिलांचं निधन झालं त्यामुळं आर्थिक कारणामुळं त्यांचं शिक्षणही पूर्ण होऊ शकलं नाही. नंतर भावाच्या व्यवसायात मदत करण्यासाठी ते बर्मा इथं गेले. परंतु तिथंही सलीम यांचं मन रमलं नाही. इथं बराच वेळ ते पक्षी पाहण्यात घातवत असत. त्यामुळं त्यांना मुंबईला पाठवण्यात आलं. मुंबईत आल्यानंतर त्यांनी प्राणी विज्ञानाचा अभ्यास सुरू केला. त्यानंतर प्रिंस ऑफ वेल्स म्यूजियमच्या इतिहास विभागात काही काळ नोकरीही केली. त्या काळात डॉ.इरविन स्ट्रॅसमॅन हे र्जमनीचे एक प्रसिद्ध पक्षी अभ्यासक होते. पक्ष्यांवरील प्रेम सलीम असली यांना डॉ.इरविन यांच्या पयर्ंत घेऊन गेलं. सलीम यांनी एक वर्षभर डॉ.इरविन यांच्या मार्गर्शनाखाली पक्षांचा अभ्यास केला. र्जमनीला गेल्यामुळं प्रिंस ऑफ वेल्स म्यूजियममधील सलीम यांची नोकरी गेली. त्यामुळं त्यांनी आपला मुक्काम मुंबईहून अलिबागजवळील किहीम येथे पत्नीच्या घरी हालविला. इथंही त्यांनी पक्षी निरीक्षणाला जास्तीत जास्त वेळ दिला. किहीम येथील वास्तव्यानंतर सलीम यांनी सुगरण पक्षावर आधारित एक शोध निबंध बीएनएचएसच्या र्जनलसाठी लिहिला. या शोधनिबंधामुळं जगाला खर्‍या अर्थाने पक्षी तज्ञ सलीम अली यांची ओळख झाली. येथून त्यांचं आणि पक्षांचं नातं कधीही तुटलं नाही. आपलं पक्षीनिरीक्षण केवळ अभ्यास आणि शोधनिबंधात मयार्दीत न ठेवता त्यांनी १९४१मध्ये द बुक ऑफ इंडियन बर्डस हे पुस्क लिहीलं. आजही हे पुस्तक पक्षी तज्ञांचं आवडतं पुस्तक आहे. त्यानंतर सलीम अली यांनी लिहीलेल्या पुस्तकांपैकी हँडबुक ऑफ इंडिया अँण्ड पाकिस्तान आणि पिक्टोरियल गाइड (दहा खंड) या दोन पुस्तकांनी त्यांचं नाव पक्षी अभ्यासाच्या क्षेत्रात अमर केलं. २0 जून १९८७ ला त्यांचे निधन झाले.
No comments:
Post a Comment